بشر در طول تاریخ، به دلیل سبک های مختلف زندگی و همچنین کوچ و جابه جایی و البته جنگ، درگیر بیماری های مختلفی شده است. شیوع سل، طاعون، جذام و ... از جمله این بیماری هاست و در روزگار ما نیز بیماری هایی چون سرطان و در همین اواخر اپیدمی کرونا که همه جهان آن را تجربه کرد.
اینها همه بیماری های جسمیست و متاسفانه در هیچ جای تاریخ، در مورد بیماری های روانی نوع بشر چیزی نوشته نشده و انسان امروز نمی داند که جنگ ها و قحطی های بزرگ تاریخ، مسبب چه بیماری های روانی در جوامع بشری آن زمان بوده است، اما امروز با پیشرفت علم پزشکی و روانشناسی ما می توانیم این آسیب ها را شناسایی و یا حتی درمان کنیم.
یکی از آسیب های روانی که در جامعه پیشرفته امروز، سال هاست اپیدمی شده، "استرس" است. این بیماری به ظاهر کم اهمیت چه در زندگی خانوادگی، چه در ارتباط های اجتماعی و چه در کار، آسیب های قابل توجهی را به افراد می زند و اما نه تنها هیچ متخصصی به آن نمی پردازد بلکه ما هر روز باعث تولید انواع محصولات غذایی، فرهنگی و ... هستیم که به افزایش استرس کمک می کنند.
من در اینجا قصد ندارم تا به این معضلات بپردازم اما اگر پست های قبلی من با عناوین "بدون استرس کار کن-1" و "بدون استرس کار کن-2" را مطالعه کرده باشی متوجه خواهی شد که من سعی دارم تا با راهکاری ساده به تو آموزش دهم که بتوانی استرس را تا حد مطلوبی کنترل کنی و با آرامش بیشتری نسبت به قبل، زندگی کنی و به شغلت بپردازی.
در پست قبلی قرار بر این شد تا با یک مثال عملی روش کنترل استرس را توضیح دهم. پس شروع می کنیم.
در ابتدا چهار کاغذ سفید بردار و بالای هر کدام، یکی از این عناوین را بنویس: "خانواده"، "اقوام"، "دوستان" و "همکارها"
سوال: آیا حتما باید این چهار عنوان باشد؟
جواب: خیر. تو با توجه به سبک زندگی شخصی خودت می توانی این عناوین را کمتر و یا بیشتر کنی.
در مرحله بعد، در یک طرف این کاغذ با خودکار قرمز، نام اشخاصی را که دیدنشان، گفتارشان و یا حتی فکر کردن به آنها در تو باعث ایجاد استرس و ناراحتی میشود بنویس.
مثلا در کاغذی که عنوانش "اقوام" است، نام پسرخاله یا عمو یا هر کدام از اقوامت را که حضورش یا گفتارش در تو ایجاد استرس می کند را با خودکار قرمز بنویس.
پس از کامل کردن این لیست، در مرحله بعد در آن طرف کاغذ، با خودکار آبی، نام اشخاصی را بنویسید که به شما آرامش می دهند.
نکته مهم: نوشتن این لیست ها را در تنهایی و سکوت و آرامش انجام دهید.
نکته مهم: در نوشتن این لیست به هیچ عنوان احساسات و یا رودرواسی و تعارف را دخالت ندهید، چون جز شما قرار نیست کسی این لیست را ببیند.
نکته مهم: مطمئنا در این چهار محیط، اشخاصی هستند که در این دو لیست قرار نمی گیرند، به این افراد، خنثی گفته می شود. در زمان نوشتن لیست، به این موضوع توجه داشته باشید.
نکته مهم: به هیچ عنوان، کم یا زیاد بودن استرس و یا حتی آرامش را مدنظر قرار ندهید. اندازه گیری احساسات یکی از خطاهای بزرگیست که ما مرتکب میشویم.
حالا به کاغذ پنجم احتیاج دارید. در یک طرف این کاغذ، کارهایی که باعث ایجاد استرس می شوند را با خودکار قرمز بنویسید و در طرف دیگر آن، کارهایی که به شما آرامش می دهند را با خودکار آبی یادداشت کنید.
نکته مهم: استرس با هیجان متفاوت است. در زمان نوشتن لیست، به این موضوع توجه داشته باشید.
(در اینجا بد نیست مثالی را برای فهم بیشتر تفاوت های هیجان و استرس عنوان کنم. شما در زمان انجام انواع بازی های فیزیکی یا حتی کامپیوتری دچاری حس ترکیبی هیجان و اضطراب می شوید و این با حس استرس شخصی که مثلا نگران مخارج ماهیانه زندگی می باشد بسیار متفاوت است.)
هر پنج صفحه را مرور کنید و اگر نیاز بود نام اشخاص را کم و یا زیاد کنید تا به بهترین ترکیب برسید.
اگر با تمرکز و تفکر درست و در آرامش این لیست ها را تهیه کرده باشید، به شما تبریک می گویم چون شما توانسته اید به فرمول جادویی کنترل استرس دست پیدا کنید.
حال چه باید کرد؟
ابتدا به اشخاص می پردازیم. آیا باید ارتباط خود را با لیست قرمز قطع کنیم؟ این راحت ترین راه است، اما لزوما راحت ترین راه، بهترین راه نیست.
پیشنهاد من به شما کمی تفکر است. چرا آن اشخاص در شما ایجاد استرس می کنند؟
توجه داشته باشید که همیشه ایجاد استرس به خاطر رفتار شخص مقابل نیست و گاهی منبع این استرس در خود شماست. مثلا شاید شما از شخصی بدتان می آید و هر زمان که با او برخورد می کنید، در خود احساسات بسیار منفی و از جمله استرس را تجربه می کنید. از خودتان سوال کنید که چرا از او بدتان می آید؟ من مطمئنم که در زندگی شما اشخاص دیگری هم هستند که رفتارشان شبیه آن شخص خاص است اما شما از آنها بدتان نمی آید. چرا؟
یا برعکس شاید شخصی برای شما قابل احترام است و شما دوست دارید که نظر مثبت او را به خود جلب کنید و همین باعث شده تا با هر بار دیدنش دچار استرس شوید.
همانطور که می بینید روابط انسانی بسیار پیچیده است و اگر بخواهیم استرس را در خود نابود کنیم، شاید باید ترک جامعه کنیم و به غاری پناه ببریم و البته من به شما بگویم که خود تنهایی نیز باعث استرس های زیادی خواهد شد.
من در این پست نمی خواهم وارد مباحث تخصصی شوم و شاید بهتر باشد تا بیشتر از این اوضاع را پیچیده نکنیم. شاید باور نکنید اما همین توضیحات نیز می تواند در وجود ما استرس ایجاد کند، پس به جای پرداختن به پیچیدگی های مبحث استرس، به راه حل ها که اتفاقا بسیار ساده هستند می پردازم.
همه ما یادمان هست که در دوران تحصیل، در زمان حل مسائل پیچیده ریاضی، در ابتدا آنها را به ساده ترین شکل ممکن در می آوردیم و بعد به جواب می رسیدیم.
اگر ما این روش را برای حل تمام مشکلات زندگی خود استفاده کنیم، خیلی از مشکلات پیچیده زندگی ما به راحتی حل خواهد شد.
در حقیقت، نوشتن آن پنج صفحه، به همین دلیل بود. شما با مشخص کردن افراد و همچنین کارهایی که باعث استرس شما می شوند و بررسی تک تک آنها، خواهید توانست عوامل مهم استرس زا در زندگی خود را شناسایی نمایید و همین موضوع باعث خواهد شد تا کمی آرامش پیدا کنید و در مرحله بعد، یعنی بررسی مورد به مورد عوامل، متوجه خواهید شد که با کمی تغییر در رفتارها و افکار شخص خودتان، خواهید توانست این استرس ها را به حداقل ممکن برسانید.
اما در مورد کاغذ پنجم، یعنی کارها و رفتاری که انجامشان باعث استرس در شما می شوند:
یکی از ساده ترین مثال ها جویدن ناخن هاست. خیلی ها تصور می کنند که نگرانی و استرس باعث اینکار می شود، این تصور می تواند درست باشد اما آنها نمی دانند که تناوب و ادامه اینکار می تواند استرس را چند برابر کند. دیر خوابیدن، استفاده زیاد از تلفن همراه، دیدن بیش از اندازه تلویزیون، پیگیری اخبار و ... از مهمترین رفتاریست که در اشخاص باعث ایجاد استرس های دائمی می شود و بهترین راه برای کم کردن آسیب این رفتار، ترک و یا کنترل این رفتار می باشد.
سخن آخر: من در این سه پست، سعی کردم تا شما را با این معضل آشنا کنم و مطمئنم بهترین راه برخورد با مشکلات، در قدم اول، شناخت دقیق آن مشکل می باشد و در این مورد خاص فکر کنم همه ما متوجه شدیم که مهمترین عامل استرس در وجود ما، در واقع خود ما هستیم و اگر بیشتر از قبل به خود بپردازیم، قطعا خواهیم توانست به این مشکل و خیلی از مشکلات دیگر خود فائق آییم.
برای خواندن پست های قبلی این موضوع روز پست های زیر کلیک کنید:
دوره تخصصی آموزش "قدم اول" برای توست تا با یک شروع دوباره اما اصولی این بار مطمئن پیش بروی.
برای دیدن همه مطالب آموزشی "نکته ها" روی لینک زیر کلیک کن:
دوست عزیز؛ پاسخگوی سوالات شما از طریق ایتا هستم !